Kuş cenneti Erçek Gölü'nde kuraklık nedeniyle flamingo sayısı azaldı

Van Gölü Havzası'nda son 10 yıldır iklim değişikliğinin kuşlar üzerindeki etkilerini araştıran Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nden (YYÜ) Prof. Dr. Atilla Durmuş, Erçek Gölü'nün önemli bir kuş cenneti olduğunu ve son yıllarda kuraklığın burayı da çok fazla etkilediğini belirterek, "Bu kuraklık ve su çekilmeleri kıyıya yakın beslenen kuşlar üzerine çok ciddi manada olumsuz etki yapıyor. Bunlardan birisi de flamingolar. Geçmiş yıllarda on binlere varan bir popülasyon yoğunluğuna şahittik. Ancak son zamanlarda bu popülasyon yoğunluğu bin, 1500 birey ile sınırlı kalıyor" dedi.

Bölgede son yıllarda yağışların azalması ve artan buharlaşma nedeniyle yaşanan kuraklık Van Gölü başta olmak üzere bölgedeki birçok göl ve akarsuyu etkiledi. Van Gölü'nde çekilmeler sürerken, kuraklık Türkiye'deki kuş türlerinin yaklaşık yarısına ev sahipliği yapan, Van'a 20 kilometre uzaklıktaki 95 kilometrekarelik tuzlu ve sodalı Erçek Gölü'nde de etkili oluyor.

'ETKİLER OLUMSUZ ANLAMDA DAHA FAZLA'

Van Gölü Havzası'nda 20 yıldır kuşlar üzerinde çalışma yürüten Van YYÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Atilla Durmuş, her yıl düzenli olarak alandaki kuşların tür çeşitliliğini ve popülasyon sayılarını kontrol edip, sayımlarını yaptıklarını söyledi. Son 10 yıldır da havzadaki iklim değişikliğinin kuşlar, sulak alanlar ve biyolojik çeşit üzerine etkileri ile ilgili çalışmalar yaptıklarını belirten Prof. Dr. Durmuş, "Ve ne yazık ki gördüğümüz son yıllarda iklim değişikliğinin çok hızlı bir şekilde doğadaki canlar üzerine etkili olduğunu görebiliyoruz. Bu etkiler olumsuz anlamda daha fazla. Olumlu etkileri de olabiliyor, kısmi zamanlı olarak. Ancak uzun vadede düşündüğümüz zaman olumsuz etkilerini çok daha fazla olduğunu görebiliyoruz" dedi.

FLAMİNGOLAR POPÜLASYONUNDA AZALIŞ

Erçek Gölü'nün Türkiye'de kuş çeşitliğinin olduğu önemli bir kuş cenneti olduğunu ve son yıllarda kuraklığın burada da çok etkili olduğunu belirten Prof. Dr. Durmuş, "Bu kuraklık ve su çekilmeleri kıyıya yakın beslenen kuşlar üzerine çok ciddi manada olumsuz etki yapıyor. Bunlardan birisi de flamingolar. Geçmiş yıllarda on binlere varan bir popülasyon yoğunluğuna şahittik. Ancak son zamanlarda bu popülasyon yoğunluğu bin, 1500 birey ile sınırlı kalıyor. Ne yazık ki diğer alanlar önceki yıllarda, flamingo popülasyonunu barındıran sulak alanlar, bu iklim değişikliğiyle beraber kurudular. Oradaki flamingo popülasyonları da Erçek Gölü'nü ve Van Gölü kıyılarını tercih ediyor. Ve buralara geliyorlar" diye konuştu.

'CİDDİ KURAKLIĞA ŞAHİTLİK EDİYORUZ'

Prof. Dr. Durmuş, "Şu anda çok ciddi bir kuraklık ve çekilmenin olduğuna şahit oluyoruz. İleriki aylarda bu durum biraz daha ciddileşecektir. Bir ay sonra geldiğimizde muhtemelen flamingo popülasyonu daha az göreceğiz. Çünkü yeterince besin bulamayacaklar. Mevcut olan tatlı sular zaten halihazırda kaynaktan itibaren azalmaya başladı. Göle ulaşıncaya kadar da yeterince olmuyor. Olmayınca da yeterince besin getiremiyor. Besin olmayınca da hayvanlar ne yazık ki beslenemiyorlar ve özellikle tatlı suyun karıştığı deltalarda yayılım alanlarında beslenen flamingolar başka bir yere de gidemiyorlar. Gölün tatlı suyun karıştığı dışındaki bölgelerde beslenemiyorlar. Sadece bu alanları tercih etmek zorunda kalıyorlar. Burada da su azalınca başka şansları kalmıyor ne yazık ki. Buradaki çekilmeyi dediğim gibi çok ciddi manada görsel olarak da görebiliyoruz ve buna şahit olabiliyoruz" dedi.

'TÜR BAZINDA KISA SÜRELİ AVANTAJLAR GÖRÜLEBİLİR'

Su çekilmelerinin farklı kuş türlerini farklı şekillerde etkilediğini vurgulayan Durmuş, "Çamurluk ve bataklıklarda beslenen kıyı kuşları için su çekilmesi kısa vadede beslenme alanlarını artırdığı için avantaj sağlayabilir. Ancak üreme alanı olan sazlıklar su seviyesinin düşmesiyle karasal alanda kaldığından, bu durum üremeyi olumsuz etkiliyor. Genel tabloya baktığımızda iklim değişikliği büyük bir dezavantaj oluşturuyor. Ancak tür bazında kısa süreli avantajlar da görülebiliyor" diye konuştu.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE BASKIN TÜR

Küresel iklim değişikliğinin bölgedeki kuş türlerinde yarattığı olumsuzlukların bir diğer sonucunun, bazı türlerin alanı terk etmesiyle istilacı türlerin baskın hale gelmesi olduğunu belirten Prof. Dr. Durmuş, "Popülasyonun azalmasıyla birlikte bazı türler boşalan alanlara yerleşiyor. Bu da biyolojik çeşitlilik açısından istenmeyen bir durum. Baskın tür, diğer türlerin yaşamasına izin vermeyebiliyor" dedi.