Şap hastalığından korunmanın yolları

Altınbaş Üniversitesi'nden Mikrobiyolog Dr. Öğr. Üyesi İpek Ada, "Özellikle büyükbaş hayvanlardan bulaşan ve son derece hızlı yayılan şap hastalığından korunmak için öncelikle hayvancılıkla uğraşan kişilerin hayvanlarda görülebilecek ve insanlara bulaşabilecek enfeksiyonların belirtileri ve korunma yolları hakkında bilinçlendirilmesi çok önemlidir. Hayvanların şap hastalığından korunması için muhakkak veteriner hekimler tarafından yılda iki kez aşılanması gerekmektedir. Erken teşhis ve tedavinin önemi yadsınamaz. Karantinaya ve tedavi altına alınan hayvanın durumu gözlemlenmelidir. Bu aşamada ya da hayvanın vefatından sonra asla et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünleri tüketilmemelidir ve hayvanla temastan kaçınılmalıdır" dedi.

Ada, "Şap hastalığı Apthovirüs adı verilen bir RNA virüsünün neden olduğu enfeksiyon hastalığıdır. Sığır, koyun, keçi, omuz ve yabani çift tırnaklı hayvanlarda görülebilen bu virüs başta bu enfekte hayvanların et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi ile, bu enfekte hayvanlarla aynı ortam havasını soluma yoluyla, enfekte hayvanın yaralı deri bölgesine temas yoluyla, ve hayvan ürünleri (hayvan derisi gibi) aracılığıyla bulaşmaktadır. Henüz artışın nedeni bilinmese de ülkemizde şap hastalığına ilişkin son haftalardaki vaka sayısı endişe vericidir. Bu durum enfeksiyonun yayılımını etkileyerek hem epidemiyolojik olarak insan ve hayvan sağlığını etkileyecek, hem de büyükbaş hayvan kayıplarına neden olarak hayvancılığa dolayısı ile ülke ekonomisine ciddi zararlar verecektir" diye konuştu.

'BÜYÜKBAŞ HAYVANLARDA BU BELİRTİLER VARSA DİKKAT'

Şap hastalığının insana yayılımının da olabileceğini fakat en çok hayvancılığı etkilediğini belirten Ada, “Hayvancılıkla uğraşanlar her gün tüm hayvanlarını rutin kontrolden geçirmeli, eğer hayvanın hareketlerinde yavaşlama ve sersemlik, iştahta kesilme, ağız içi, meme başları ve ayaklarda su dolu kabarcıklar ve yaralar varsa şap hastalığı açısından risk olabileceği bilinmelidir. Bu durumda vakit kaybedilmeksizin hayvan karantinaya alınmalı ve veteriner hekime bilgilendirmede bulunulmalıdır" ifadelerini kullandı.

‘HALKI BİLİNÇLENDİRMEK ÖNEMLİ’

Şap hastalığından korunmada mikrobiyologlar, veterinerler, büyükbaş hayvancılıkla uğraşanlara görevler düştüğü gibi bilinçli bir toplumun da enfeksiyon kontrol önlemlerinde büyük bir yeri olduğunu söyleyen Ada, “Şap hastalığı, aşılama oranlarındaki düşüş, sınır bölgelerinden kontrolsüz hayvan geçişi, hijyen eksikliği ve karantina kurallarına uyulmaması mevsimsel hayvan hareketliliği gibi etmenlerden kaynaklı olarak artış gösterebilmektedir. Bu anlamda, öncelikle hayvancılıkla uğraşan kişilerin hayvanlarda görülebilecek ve insanlara bulaşabilecek enfeksiyonların belirtileri ve korunma yolları hakkında bilinçlendirilmesi çok önemlidir. Çünkü hayvancılıkla uğraşan kişinin rutin kontroller sırasında hayvandaki semptom dediğimiz hastalık belirtisini en yakın veteriner hekime iletmesi gerekmektedir. Veteriner hekim hayvanın genel rutin muayenesini yaptıktan ve hayvan hareketlerinin kontrolünü sağladıktan sonra ilgili mikrobiyolojik örnekleri alarak kesin teşhis için laboratuvar analizlerine ihtiyaç duyulmaktadır" dedi.

‘KARANTİNA YAYILIMI ÖNLER’

Ada, "Bu doğrultuda erken teşhis ve tedavinin önemi yadsınamaz. Karantinaya ve tedavi altına alınan hayvanın durumu gözlemlenmelidir. Bu aşamada ya da hayvanın vefatından sonra asla et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünleri tüketilmemelidir ve hayvanla temastan kaçınılmalıdır. Karantina ortamının ya da hayvanın gömüldüğü bölgenin etkin yöntemlerle dezenfeksiyonu da diğer hayvan ya da insanlara yayılımı açısından önemlidir. Diğer yandan bu hayvanların şap hastalığından korunması için muhakkak veteriner hekimler tarafından yılda iki kez aşılanması gerekmektedir. Ayrıca sadece şap hastalığı için değil diğer olası zoonoz (hayvanlardan bulaşan enfeksiyon) hastalıklarına karşı et ve süt ürünlerinin her zaman iyi pişmiş şekilde tüketilmesine dikkat edilmesi gerektiği konusunda halk bilinçlendirilmelidir" diye konuştu.